Rithöfundurinn Sigurður Pálsson hlýtur verðlaun Jónasar Hallgrímssonar á degi íslenskrar tungu 2016. Þá var Ævari Þór Benediktssyni, eða Ævari vísindamanni, einnig veitt sérstök viðurkenning í tilefni dagsins. Illugi Gunnarsson, mennta- og menningarmálaráðherra veitti verðlaunin við hátíðlega athöfn í Hörpu í dag.Í rökstuðningi ráðgjafanefndar segir meðal annars að óhætt sé „að fullyrða að fáir Íslendingar hafi farið jafnlangt og víða um ljóðvegina og Sigurður. Það sést vel á fjölbreyttum yrkisefnum skáldsins sem hefur velt fyrir sér höfundi Njálu og nóttinni sem „er til þess að gráta í“. Sigurður hefur boðið lesendum upp í ljóðlínudans en líka beðið þá um að fara með sér „inn í Reykjavíkur Apótek og biðja um venjulega herraklippingu. Leggja áherslu á að hún eigi bara að vera venjuleg ef bið verður á þjónustunni“ (Úr „Nokkrar verklegar æfingar í atburðaskáldskap“, Ljóð námu völd).“
Fyrir fyrstu bókina í endurminningaþríleik sínum, Minnisbók (2007), hlaut Sigurður Íslensku bókmenntaverðlaunin. Sigurður er einnig eitt vinsælasta leikskáld þjóðarinnar en hann hlaut Grímuverðlaunin fyrir handrit sitt að Utan gátta (2008). Hann hefur auk þess verið mikilvirkur þýðandi og má þar nefna ljóð eftir Paul Éluard og Jacques Prévert og nú síðast skáldsögu franska Nóbelsverðlaunahafans Patricks Modiano. Árið 2007 sæmdi Frakklandsforseti Sigurð riddarakrossi Frönsku Heiðursorðunnar (Chevalier de l’Ordre National du Mérite. Sigurður er heiðursfélagi Rithöfundasambands Íslands.
„En það er sama hvort Sigurður Pálsson skrifar skáldsögur, leikrit eða gengur upp Bankastræti: Hann er alltaf ljóðskáld. Ljóðabækur hans eru nú orðnar 16 talsins og heitir sú nýjasta Ljóð muna rödd. Strax í þeim fyrstu orti skáldið um ljóðvegina. En ólíkt venjulegri vegagerð sem stefnir að því að fletja út og fara stystu leið taka vegirnir sem Sigurður hefur lagt um tungumálið óvænta stefnu. Í stað þess að líða hugsunarlaust gegnum landslagið staldra lesendur við og sjá það sem þeir sáu ekki áður.“
— Úr niðurstöðu ráðgjafarnefndar
Sigurður Pálsson er fæddur 30. júlí 1948 á Skinnastað. Hann lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum í Reykjavík og nam leikhúsfræði og bókmenntir í Sorbonne og lauk þaðan maîtrise-gráðu og D.E.A. (fyrri hluti doktorsgráðu). Sigurður kenndi við Leiklistarskóla Íslands 1975–1978 en hefur síðustu ár sinnt kennslu við ritlistardeild Háskóla Íslands.
Verðlaun Jónasar Hallgrímssonar eru veitt einstaklingum sem hafa með sérstökum hætti unnið íslenskri tungu gagn í ræðu eða riti, með skáldskap, fræðistörfum eða kennslu og stuðlað að eflingu hennar, framgangi eða miðlun til nýrrar kynslóðar. Í ráðgjafarnefnd um Verðlaun Jónasar Hallgrímssonar sátu að þessu sinni Baldur Hafstað, prófessor emerítus sem var formaður nefndarinnar, Guðrún Ingólfsdóttir íslenskufræðingur og Dagur Hjartarson kennari og rithöfundur.
Verðlaunahafi fær í verðlaun 700 þúsund krónur, Íslensku teiknibókina og skrautritað verðlaunaskjal.
Ævar Þór Benediktsson hlýtur sérstaka viðurkenningu
Að tillögu ráðgjafanefndarinnar var einnig veitt ein viðurkenning í tilefni dagsins og hana hlaut Ævar Þór Benediktsson, einnig þekktur sem Ævar vísindamaður. Í greinargerð nefndarinnar segir meðal annars:
„Ævar Þór Benediktsson (Ævar vísindamaður) er landsþekktur fyrir hugsjónastarf í þágu barna og unglinga, t.d. vísindaþætti í útvarpi og sjónvarpi og lestrarátak í skólum. Þannig er hvatning til skapandi hugsunar og bóklesturs áberandi þáttur í starfi Ævars Þórs…Lestrarátak Ævars er mikilvæg hvatning til eflingar lesskilnings grunnskólanemenda. Þennan þátt í starfi hans má tengja útgefnum verkum hans sjálfs, t.d. bókunum Þín eigin þjóðsaga og Þín eigin goðsaga, þar sem farnar eru óhefðbundnar leiðir til að efla sköpunargleði barna og styrkja tilfinningu þeirra fyrir máli og stíl.“
Samkvæmt áliti nefndarinnar hefur Ævar Þór Benediktsson unnið „afar mikilvægt starf í þágu móðurmálsins og skapandi hugsunar meðal barna og unglinga.“
